«?ρευν?ν την σοφήν ε?βουλίαν»
(Α?σχύλου, Προμηθεύς Δεσμώτης, 1038)
Ο στόχος του επιστημονικού στοχασμού είναι η γνώση της δομής. Έχει σημασία να ανακαλύψουμε το «γιατί». Η ερώτηση «γιατί», δηλαδή η τέχνη να θέτουμε σωστά ένα πρόβλημα, οδηγεί στην διαμόρφωση θεωρητικών εννοιών και νέων νοητικών δομών, και τέλος σε ένα σύστημα διανοημάτων, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για νέες ανακαλύψεις. Στις ερευνητικές εργασίες βλέπουμε την εσωτερική αλληλεπίδραση της ικανότητας να θέτουμε μεμονωμένα προβλήματα και της βούλησης για σύνθεση. Υπό την έννοια αυτή γινόμαστε στοχαστές προβλημάτων, οι οποίοι προωθούν ολοένα και περισσότερο τις θέσεις τους.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε την ευρετική αξία του νέου μαθήματος: παραλαμβάνουμε από άλλους μεγάλο μέρος δεδομένων, αναζητούμε τα αίτια αυτού το οποίο πέτυχαν οι άλλοι και το επεξεργαζόμαστε επιστημονικά. Γνώμονας στις αποφάσεις που λαμβάνουμε είναι ο συνετός άνθρωπος, που ζητάει να βρει κάτι αληθινό στις διαφορετικές γνώμες και να συμφιλιώσει τις αντιθέσεις σε ένα ανώτερο επίπεδο.
Το νέο μάθημα στην Α΄ τάξη του Νέου Λυκείου συνδυάζει την επιστημονική διδασκαλία και την ρητορική, άρα το πιο σημαντικό στοιχείο του πρέπει να είναι η αντικειμενική έκθεση. Ο λόγος διαθέτει αρετή, όταν είναι σαφής. Ο επιστημονικός λόγος ξεχωρίζει από τον καθημερινό λόγο και από την γλώσσα της ποίησης, ώστε να εκπληρώνει το ιδιαίτερο έργο του και να επιτελεί την ιδιαίτερη λειτουργία του. Άλλωστε, «? μάθησις διά μέν τό ?ντικε?σθαι μ?λλον, διά δέ τό ?ν ?λίγ? θ?ττον γίγνεται» (?ριστοτέλους, ?ητορική, 1412b24).
Θεσσαλονίκη, 22-Ι-2012
Δρ Αικατερίνη Ιωακειμίδου